ปูนซีเมนต์เป็นวัสดุในการก่อสร้างที่สำคัญ ไม่ว่าจะเป็นโครงสร้างอาคาร ก่ออิฐ การเทพื้น หรือการฉาบต่าง ๆ ซึ่งจะให้สิ่งก่อสร้างเหล่านั้นแข็งแรง และมีอายุการใช้งานที่ยาวนาน จำเป็นต้องใช้ปูนซีเมนต์ที่ดี และยังอยู่ในอายุการใช้งานที่สมบูรณ์ แต่ถ้าปูนซีเมนต์หมดอายุแล้ว ก็จะทำให้การแข็งตัว เพิ่อการใช้งานลดลง ซึ่งจะต้องมีวิธีดูว่ายังอยู่ในอายุการใช้งานที่มีคุณภาพ ดังนี้
วิธีตรวจเช็คคุณภาพปูนซีเมนต์ เพื่อการใช้งานที่คงทนถาวร เรามีวิธีตรวจสอบได้ง่าย ๆ ดังนี้
1. การทดสอบสีของปูน ปูนซีเมนต์ที่มีคุณภาพดี และยังอยู่ในอายุการใช้งานต้องมีสีเทา แกมเขียว สีที่เห็นเหล่านี้จะสามารถประเมินคุณภาพของปูนซีเมนต์ได้แม้ไม่มากนัก แต่ก็ยังดีว่าปูนที่มีสีอื่น ซึ่งอาจหมดอายุการใช้งานไปแล้ว และยังสามารถทราบถึงส่วนผสมบางอย่างได้อีกด้วย เช่น มีส่วนผสมของปูนขาว หรือดินเหนียวที่ไม่ได้สัดส่วน ซึ่งสีของปูนจะไม่เป็นสีเทาแกมเขียว เมื่อปูนหมดอายุ
2. ดูจากที่ปูนยึดเกาะกัน ปูนที่มีคุณภาพดีต้องมีลักษณะเป็นผงไม่เกาะกันเป็นก้อน ถ้าเป็นก้อนแสดงว่ามีความชื้นปนอยู่ ควรตรวจดูที่ถุงบรรจุ อาจแตกก็ได้
3. ทดสอบด้วยการวัดอุณหภูมิ โดยการใช้มือล้วงเข้าไปในเนื้อปูนเพื่อตรวจสอบ ถ้าปูนยังมีคุณภาพดีจะให้ความเย็นที่รู้สึกได้
4. ทดสอบด้วยการใช้น้ำ โดยการนำผงปูนมาโรยลงในอ่างน้ำ ปูนที่ดีจะต้องจมลงนอนก้นอ่าง ถ้าลอยอยู่เหนือผิวน้ำแสดงว่ามีคูณภาพที่ไม่ดีแล้ว
5. ให้ดูที่วันผลิตของปูน ความแข็งตัวของปูนซีเมนต์เป็นคุณสมบัติเฉพาะ แต่ก็จะเสื่อมลงตามกาลเวลา ดังนั้นต้องเช็ควันผลิตซึ่งสำคัญมากซึ่งต้องมีอายุไม่เกิน 3 เดือน ถ้าเกินกว่านี่อาจทำให้คุณภาพของปูนลดลงตามลำดับ โดยสูงสุดอาจลดลงได้ถึง 50% เมื่อเวลาผ่านไป 1 ปี
6. ทำการถูด้วยฝ่ามือเพื่อทดสอบคุณภาพ วิธีง่าย ๆ อีกวิธีหนึ่งได้แก่ การนำปูนมาถูด้วยมือ หากรู้สึกว่ามีความนุ่มและลื่นเหมือนเป็นเนื้อเดียวกัน นั่นคือปูนยังมีคุณภาพที่ดีในการใช้งาน แต่ถ้าถูกับมือแล้วรู้สึกว่าไม่เรียบ ไม่ละเอียดและไม่ลื่น นั่นก็แสดงว่าปูนนั้นขาดคุณภาพที่ดีสำหรับการนำมาใช้งานแล้ว
วิธีทดสอบหรือตรวจสอบคุณภาพของปูนซีเมนต์ง่าย ๆ นี้ ผู้ใช้งาน เจ้าของงาน หรือช่างก่อสร้าง ก็สามารถทำได้ด้วยตนเอง โดยไม่ต้องเข้าห้องแลป สามารถทำได้เองที่ไซต์งานทันที และจะรู้ผลของการทดสอบปูนซีเมนต์ได้อย่างคร่าว ๆ ก่อนที่จะใช้งานปูนซีเมนต์ ได้ทันทีเช่นกัน